WATCHING MAGAZINE Nummer 3 // 2023
Nummer 4 verschijnt in december 2023

Artikelen

Image

Precisie, schoonheid en duurzaamheid volgens Grand Seiko

Tekst Elzemarie Karsdorp Foto's Seiko

Het streven naar perfectie

 

Het allerbeste horloge maken dat ooit is gemaakt. Dat klinkt als een overdreven uitspraak van een afdeling pr van een horlogemerk, maar in dit geval is dat het niet. Het is het streven van Grand Seiko. Het doel is ambitieus en het merk is een eind op weg, maar toch is het een streven dat nooit bereikt zal worden. Als het gaat om precisie, schoonheid en duurzaamheid, dan kan het voor de Japanners altijd beter.

 

9S 20th Anniversary SBGH267

Een horloge dat de wereld zou verbazen met zijn precisie, schoonheid en duurzaamheid. met deze ambitie werd in 1960 Grand Seiko geboren. Want weliswaar bestond sinds 1881 al Seiko, dat er in die tijd al naar streefde uitmuntende horloges te maken, maar volgens de Japanners moest het nog beter kunnen. Er werden daarom vanuit Seiko twee studio’s ingericht om het allerbeste horloge te maken. Deze interne competitie leidde tot Grand Seiko.
Het team dat voor Grand Seiko was samengesteld wist dat er, met de juiste middelen en voldoende tijd, meer mogelijk was. De allereerste Grand Seiko werd ontwikkeld in Suwa Seikosha, het tegenwoordige Seiko Epson, in centraal Japan. Het kaliber 3180 had een nauwkeurigheid van + 12 / – 3 seconden per dag en met een gangreserve van 45 uur was dit het eerste Japanse horloge dat voldeed aan de eisen van het Bureaux Officiels de Contrôle de la Marche des Montres. Het horloge werd een succes, maar het zou pas het begin zijn van een lange reeks verbeteringen. Verbeteringen op de weg naar het ideale horloge.

Mechanische precisie

In de jaren die volgden, maakte Grand Seiko grote stappen. De collectie groeide en nieuwe kalibers werden ontworpen, gemaakt en gepresenteerd. In 1967 is het de 44GS die de grootste nauwkeurigheid ter wereld heeft in de categorie 5 beat watch (uurwerken met een tikgetal van 18.000 per uur) met handopwinding. Het horloge is in veel aspecten nog altijd de basis van de Grand Seiko van vandaag. Het was ook de grondlegger van de Grand Seiko stijl, maar hierover later meer.
Hoewel Grand Seiko in eerste instantie een Japanse aangelegenheid is, schuwt het de internationale competities niet. Het merk gaat de strijd aan met anderen in Neuchâtel en Genève en met succes. In 1968 zijn de uurwerken zo nauwkeurig dat ze zich chronometer mogen noemen en in Genève wordt Grand Seiko zelfs bekroond als het beste mechanische horloge ter wereld. Mochten er nog Zwitsers zijn die dachten dat de beste uurwerken uit eigen land kwamen, dan zullen zij zich in 1968 wel even achter de oren hebben gekrabd.
De goede prestaties van Grand Seiko in zo’n korte tijd waren bovendien geen toevalstreffer. In de loop der jaren waren de vaardigheden van de Japanse horlogemaker snel groter geworden. Door de uitvinding van een nieuwe legering (Spron), de ontwikkeling van nieuwe onderdelen en de passie om het ideale horloge te creëren was Seiko, en Grand Seiko in het bijzonder, uitgegroeid tot een horlogemaker op topniveau. Tekenend is de accuratesse. Met een afwijking van minder dan +2 of -2 seconden per dag (ongeveer een minuut per maand) had Grand Seiko de grens bereikt van wat op dat moment mogelijk was.

SBGN005 (9F Quartz GMT)

Meer dan quartz

Met de opkomst van het quartz uurwerk liet Grand Seiko zien dat ook quartz de naam Grand Seiko verdient en dat ook hier naar nog meer precisie wordt gestreefd. Waar een quartz uurwerk doorgaans een ingekocht massaproduct is, maakt Grand Seiko ze zelf en nog handmatig ook. In 1988 was er het eerste quartz model met een accuratesse van +/- 10 seconden per jaar.

De uurwerken van Grand Seiko zijn niet te vergelijken met een basic quartz uurwerk en bovendien voegt het merk enkele interessante mogelijkheden toe. Dat zagen we voor het eerst in 1993 toen het de 9F8 serie bracht. Het merk bedacht bijvoorbeeld het Instant Date Change Mechanism dat het mogelijk maakt de datum razendsnel te laten verspringen. Exact om middernacht, waarmee Grand Seiko de eerste was die hier met een quartz uurwerk in slaagde. Een andere toevoeging is de Twin Pulse Control Motor. Omdat een quartz uurwerk minder krachtig is dan een mechanisch uurwerk om de wijzers te verzetten, zijn deze lichter en dunner. Maar Grand Seiko maakt gebruik van dezelfde wijzers als in de mechanische modellen dankzij de Twin Pulse Control Motor. Deze geeft een dubbel signaal waardoor de wijzers niet één, maar twee keer per seconde verspringen zodat het mogelijk is langere en zwaardere wijzers te laten roteren zonder dat dit ten koste gaat van de batterij.

De mechanische basis: Kaliber 9S

Hoewel Grand Seiko aandacht besteedde aan quartz, verloor het het mechanische uurwerk niet uit het oog. Halverwege de jaren negentig was het tijd voor een nieuwe generatie mechanisch. Aanvankelijk werd nog gedacht de oorspronkelijke uurwerken te verbeteren, maar al snel werd duidelijk dat dit niet voldoende zou zijn. De technische mogelijkheden waren verbeterd, de smaak veranderd en de tijd verstreken. Het was tijd voor een nieuwe generatie.
Het resultaat was het kaliber 9S dat in 1996 kon worden getest. Vijftig uurwerken werden naar het Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres (COSC) gebracht, allemaal voldeden ze aan de eisen van het Zwitserse keurings instituut. Maar was het voldoende dat een uurwerk aan de Zwitserse eisen voldeed? Wat Grand Seiko betreft niet. Het team kwam daarom met de GS Standaard van een niveau dat hoger ligt dan elke standaard die in die tijd werd gebruikt. Strengere testen, in meer posities, langer en bij meer verschillende temperaturen. En daar kwam bij: de gangreserve moest vijftig uur worden in plaats van veertig zoals in de jaren negentig gebruikelijk was. Tot de dag van vandaag staat dit voor de ‘Gold Standard’ van elke mechanisch Grand Seiko horloge.

 

De presentatie van de 9S is na de lancering van de eerste Grand Seiko in 1960 misschien wel het belangrijkste moment in de geschiedenis van Grand Seiko. Het kaliber is nog altijd een van de beste mechanische uurwerken die er bestaan en is de basis voor alle mechanische kalibers van Grand Seiko.

 

9S20th AnniversarySBGH266

Spring Drive

Mechanische uurwerken en quartz uurwerken worden door meer merken gemaakt en gebruikt, maar alleen Grand Seiko beheerst ze allebei op het hoogste manufactuur niveau. En wie de kennis en ervaring met beiden in eigen huis heeft, is in staat het beste van de twee samen te brengen in een heel nieuw uurwerk. In 2004 presenteerde Grand Seiko het 9R Spring Drive kaliber. De weg daar naartoe is tekenend voor het geduld en de toewijding waarmee in Japan wordt gewerkt aan het behalen van doelen.
De oorsprong van de Spring Drive ligt in 1977 toen de jonge uurwerktechnicus Yoshikazu Akahane aan de slag ging om zijn droom te realiseren: een eeuwigdurend horloge. Een traditioneel horloge, aangedreven door een hoofdveer, dat met een afwijking van slechts een seconde per dag dezelfde precisie kon bieden als elektronische horloges dat deden. Yoshikazu Akahane was een vastberaden man. Het kostte hem twintig jaar waarin hij ruim zeshonderd prototypes maakte.
Uiteindelijk slaagden hij en zijn team in hun missie en zag in 2004 het Grand Seiko Spring Drive kaliber 9R65 het levenslicht. De Spring Drive combineert een traditionele hoofdveer met het IC (integrated circuit) systeem van een elektronisch horloge. Door de kroon te draaien of door beweging van de pols wordt energie opgeslagen en doorgegeven door een speed control mechanism, dat bestaat uit een elektronische rem en een quartz kristal. De ‘Tri-synchro regulator’ reguleert perfect hoe de veer ontspant en maakt daarmee de glijdende seconden aanduiding mogelijk. Een batterij is overbodig. De Spring Drive heeft een accuratesse die vele maten groter is dan bij een traditioneel mechanisch uurwerk.

Grand Seiko Style

Perfectie zit hem niet alleen in het uurwerk. Het eerste wat we zien in het horloge is immers het design en hier heeft men bij Grand Seiko heel goed over nagedacht. Al richtte het merk zich de eerste jaren vooral op het verbeteren van de precisie die Grand Seiko tot de besten van de wereld zou doen behoren. Het design was even van minder belang, maar dat veranderde toen Taro Tanaka bij het Grand Seiko team aan het werk ging. Hij begon met veel tijd door te brengen in het luxe warenhuis Wako in Tokyo waar hij bestudeerde hoe mensen reageerden bij het zien van horloges uit de hele wereld. Hij kwam tot de conclusie dat Grand Seiko horloges niet echt een duidelijke identiteit hadden. Als individuele designs waren ze perfect, maar gezamenlijk niet duidelijk herkenbaar. Grand Seiko moest meer sprankelen, dus Taro Tanaka ging aan het werk. Zijn ideeën waren voor het eerst zichtbaar in het model 44GS in 1967 en sindsdien volgen de ontwerpers zijn ‘Grammar of Design’ dat de leidraad is voor elk zichtbaar onderdeel van een horloge. Het complexe design idee met regels op het gebied van onder meer afmetingen, hoeken en afwerking staat bekend als het Grand Seiko Design. Het lijkt misschien simpel, maar het design is eenvoudig, puur en praktisch en gebaseerd op het Japanse idee van schoonheid. Het is vorm en functie in perfecte harmonie en sinds 1967 de basis van elk horloge in de Grand Seiko collectie.
Mechanisch, quartz en Spring Drive. Een precisie die niet veel beter kan. Een Grand Seiko design dat staat als een huis. De collecties Elegance, Heritage en Sport die wereldwijd worden gewaardeerd. Betekent dit dat Grand Seiko zijn ambities heeft waargemaakt en het perfecte horloge is gecreëerd? Het antwoord is ‘nee’ en dat zullen de Japanners waarschijnlijk zelf ook zeggen. Want wanneer is iets perfect als het gaat om techniek en esthetiek in een product waarin je jezelf altijd verder kunt verbeteren? Perfectie bestaat niet als het om horloges gaat, maar het siert Grand Seiko dat het ernaar blijft streven.

 

9S 20th Anniversary

Drie speciale uurwerken, een nieuwe kast en een unieke wijzerplaat. Dit alles om de twintigste verjaardag te vieren van het mechanische kaliber 9S. Het is dan ook een jubileum dat een feestje waard is. Sinds het in 1998 zijn debuut maakte is het constant verder verbeterd en groeide het uit tot het platform waarop alle mechanische Grand Seiko uurwerken zijn gebouwd. Met dank aan de grote precisie, de lange gangreserve en de robuuste constructie. Om de twintigste verjaardag te vieren heeft het Grand Seiko team drie limited editions gemaakt die elk op hun eigen manier een eerbetoon zijn aan de precisie van kaliber 9S. Elk voorzien van het automatische kaliber met een tikgetal van 36.000. Er is een gouden SBGH266 (150 maal), een stalen SBGH267 (1.500 stuks), maar de strengst gelimiteerde (20 stuks) en meest nauwkeurige (+3 tot -1 seconden per dag) is de Hi-Beat 36000 V.F.A. SBGH265. Dit platinum model draagt met trots de letters V.F.A. op de wijzerplaat. Deze staan voor Very Fine Adjusted en werden voor het eerst gebruikt in 1969 toen een Grand Seiko zo goed was afgeregeld dat deze zelfs de eigen Grand Seiko Standaard deed verbleken.

 

Mount Iwate en de SBGJ203

Een horloge dat alles in zich verenigt waar Grand Seiko voor staat. Een hi-beat 36.000 kaliber 9S86 met een accuratesse van -5/+3 seconden per dag, een gangreserve van 55 uur en een GMT-functie voor de internationale reiziger. De GMT wijzer toont de tijd in het thuisland en is te veranderen zonder dat dit ten koste gaat van de accuratesse van de getoonde tijd. De buitenzijde is een moderne interpretatie van de Grand Seiko Style zoals die al sinds 1967 wordt aangehouden. Opvallend is de delicate afweging van de wijzerplaat in ‘Mount Iwate patroon’, geïnspireerd op de spitse contouren van deze berg, die zichtbaar is door de ramen van de Shizuku-Ishi Watch Studio waar de mechanische horloges van Grand Seiko worden gemaakt.

 

9R Spring Drive 8Days

De 9R Spring Drive 8Days is de eerste Grand Seiko die wordt gemaakt door de Micro Artist Studio in Seiko’s faciliteit in Shiojiri, nabij Nagano. Het bevat het nieuwe Spring Drive kaliber 9R01 met een gangreserve van acht dagen. Dit is mogelijk door niet één, maar drie geschakelde veertonnen te gebruiken, waarmee de gebruikstijd 250 procent hoger is. De achterzijde van het uurwerk is geïnspireerd door Mt. Fuji. De kast is van het zeldzame platinum 950, dat 95 procent platinum bevat. De nieuw ontwikkelde Zaratsu polijst techniek heeft de kast een scherpe gedefinieerde ‘edge’ en een exquise afwerking gegeven die we volgens Seiko nog niet eerder zagen op een platinum kast. De pure, witte wijzerplaat met diamondstof effect doet denken aan een winterochtend in de regio Suwa nabij de studio.

 

SGBN001: 25 jaar kaliber 9F

Toen kaliber 9F in 1993 werd gecreëerd, had Grand Seiko een ambitieus doel voor ogen: het zou een nieuwe standaard worden voor duurzaamheid en precisie en de esthetiek van Grand Seiko volledig tot uitdrukking moeten brengen. Zelfs al waren er aanpassingen in het uurwerk voor nodig om dit te realiseren, want quartz is wat Grand Seiko betreft geen massaproduct. Anno 2018 viert Grand Seiko het 25-jarig jubileum van kaliber 9F met de Caliber 9F 25th Anniversary Limited Edition. Het uurwerk van dienst is nu het 9F86 GMT kaliber. Het is gebaseerd op het originele 9F kaliber inclusief alle kwaliteiten op het gebied van duurzaamheid en precisie. De toegevoegde GMT functie en GMT wijzer zijn mogelijk gemaakt door de speciaal voor dit uurwerk ontwikkelde Twin Pulse Control Motor. De limited edition (800 exemplaren) heeft een afwijking van slechts +/-5 seconden per jaar. Ook zijn er twee nieuwe modellen met een afwijking van 10 seconden als onderdeel van de Grand Seiko Sport Collection die in 2019 in de winkels liggen.

 

Spring Drive GMT SBGE227

Een klassieke uitstraling en een innovatief hart. Dat is deze Spring Drive GMT uit de Elegance collectie van Grand Seiko. De klassieke uitstraling is ontstaan door de 24-uursaanduiding binnen een klassieke ‘railtrack’ te plaatsen in combinatie met de toegevoegde GMT-wijzer. De datum en de gangreserve aanduiding maken het beeld in dit formeel ogende horloge compleet. Innovatief is het Spring Drive uurwerk dat de secondewijzer soepel over de zwarte wijzerplaat doet glijden. Het uurwerk is zichtbaar door de saffierglazen achterzijde.

 

SBGA211 (Snowflake)

Bij Grand Seiko is men er niet zo van om horloges een naam te geven. Ze maken deel uit van een collectie, krijgen een modelnummer en that’s it. Soms is dat jammer, maar gelukkig is er de liefhebber die een horloge een bijnaam geeft. Zo’n model is de Snowflake, of de SGBA211, wat je wilt. Dit horloge uit de Heritage Collection wordt aangestuurd door een Spring Drive kaliber 9R65 dat uren, minuten, seconden, datum en de gangreserve aanduiding (drie dagen) weergeeft. Het heeft een accuratesse van +/- 1 seconde per dag of 15 seconden per maand. De titanium kast heeft een diameter van 41 millimeter, maar dat is eigenlijk niet waar het om gaat in dit model. Het is de wijzerplaat die in het oog springt als een laagje maagdelijke sneeuw. Het is de poedersneeuw in de Japanse regio Shinshu die de designers inspireerde voor de snowflake dial.