WATCHING MAGAZINE Nummer 3 // 2023
Nummer 4 verschijnt in december 2023

Artikelen

Image

10 jaar Ateliers deMonaco

Tekst Elzemarie Karsdorp Foto's Ateliers deMonaco

Zwitserse precisie met de allure van Monaco

Complicaties als een tourbillon, minute repeater en eeuwigdurende kalender zijn doorgaans voorbehouden aan oude, gerenommeerde merken. Ateliers deMonaco is wat dat betreft een uitzondering. Het merk viert zijn tienjarig bestaan met een lijst prestaties waar het eigenlijk te jong voor zou moeten zijn, maar het Nederlands- Zwitserse-Monegaskische merk doet het gewoon. Met een combinatie van design, ouderwets vakmanschap en innovatieve uurwerken heeft het in no-time de wereld veroverd.

Ateliers deMonaco viert dit jaar het 10-jarig bestaan, maar om terug te gaan naar het moment waarop het eigenlijk echt allemaal begon, moeten we nog wat verder terug in de tijd. Naar 2001 om precies te zijn als een horlogemaker en een ondernemer elkaar voor het eerst ontmoeten. Een groep leerlingen van de Amsterdamse opleiding voor horlogemakers is op schoolreis naar Zwitserland. In het centrum van de wereldwijde horloge-industrie krijgen ze de kans om bij de grote merken een kijkje achter de schermen te nemen. Op het programma staat ook een bezoek aan Frederique Constant waar ze kennismaken met eigenaar en oprichter Peter Stas en meekrijgen hoe een Nederlander voet aan de grond heeft gekregen in Zwitserland. Hij geeft een presentatie aan de groep horlogemakers in spé en eindigt met een vraag: “We zijn van plan een eigen manufactuur uurwerk te ontwikkelen. Wie hebben belangstelling om ons hierbij te helpen?”

Het blijft angstvallig stil in de groep, slechts één leerling steekt zijn hand op. Dat lijkt misschien verbazingwekkend, maar de tijden waren dan ook anders. De leerlingen hadden net bij de topmerken mogen kijken en met zo’n tien medewerkers is Frederique Constant nog een klein merk. Een verhuizing naar Zwitserland voor een onzekere toekomst ziet niet iedereen zitten. De enige die het aandurft, is Pim Koeslag. Een week later kan hij beginnen.

Uitdaging

Als we Pim Koeslag zeventien jaar later ontmoeten tijdens de internationale horlogebeurs Baselworld kunnen we niet anders dan denken dat zijn klasgenoten van toen nu wel heel veel spijt zullen hebben. Frederique Constant groeide uit tot een groot merk en het eigen uurwerk kwam er. En minstens zo mooi: het was de basis van het merk Ateliers deMonaco dat Pim Koeslag tien jaar geleden samen met Peter Stas kon opzetten. Pim Koeslag zelf heeft in elk geval geen spijt. “Ik had al stage gelopen bij Patek Philippe, net om de hoek van Frederique Constant. Dus ik wist dat het wel twintig jaar zou gaan duren voordat ze je een tourbillon of een minute repeater laten maken als ik daar zou zijn gaan werken. Frederique Constant was in 2001 nog een heel klein merkje, maar omdat ik daar meer kansen en mogelijkheden zag, heb ik voor Frederique Constant gekozen. Daar heb ik tot op de dag van vandaag geen spijt van gehad.” Bij Frederique Constant deed Pim Koeslag de kennis op die hem later van pas zou komen bij Ateliers deMonaco. “Ik heb heel veel geleerd, van R&D tot de after sales. Het eigen uurwerk werd in 2004 tijdens Baselworld geïntroduceerd en ik was de enige horlogemaker bij Frederique Constant. Ik heb het dus helemaal zelf in elkaar gesleuteld om het zo maar te zeggen. Het was een grote uitdaging en verantwoordelijkheid, maar ik heb die kans met beide handen aangepakt.”

Gecompliceerd

In de jaren die volgden, werden de horloges van Frederique Constant steeds gecompliceerder, al kent het merk daarbij wel zijn grenzen. Het merk hanteert immers de Affordable Luxury strategie, maar de ambities en dromen van Pim Koeslag gaan verder dan dat. “Ik heb altijd als droom gehad om een minute repeater te maken. Dat is de holy grail van de horlogemaker.”

Aan complicaties als een minute repeater hangt echter een prijskaartje dat niet past bij een merk als Frederique Constant. Dat betekende echter niet dat Peter Stas van plan was een streep door de plannen van zijn horlogemaker te zetten. Hij begreep het zelfs heel goed. “Een van de meest bevredigende dingen in het leven is om iets te creëren. Maar een nog groter streven is om iets te creëren dat er langer zal zijn dan jij zelf, een nalatenschap”, zegt Peter Stas. Hij was dan ook graag bereid om zijn R&D team aan het werk te zetten.

Viereneenhalf jaar werkten de horlogemakers van Frederique Constant eraan, maar toen kon Pim Koeslag het resultaat van hun inspanningen laten zien: Een tourbillon uurwerk met minute repeater. Peter Stas was onder de indruk en besloot een nieuw, hoger gepositioneerd merk op te zetten.

In 2008 was de Grande Complication Tourbillon Répétition Minute een feit en werd Ateliers deMonaco gepresenteerd op een kleine beurs in Zwitserland. Het werd verkocht, er werd meer in geïnvesteerd en zo groeide het uit tot het belangrijke merk dat het vandaag de dag is. “Een merk dat mooie, heel speciale en zelfs unieke horloges maakt”, zegt Pim Koeslag, die aanvankelijk als technical director aan de slag ging en sinds 2016 als CEO.

Monaco – Genève

Hoewel de roots van Ateliers deMonaco in Genève liggen, werd in eerste instantie gekozen voor Monaco als vestigingsplaats. Het vorstendom aan de Middellandse zee is synoniem aan begrippen als koninklijk, luxe en glamour en hier was het horlogemerk dicht bij de potentiële klant.

Maar inmiddels is het atelier ‘gewoon’ in Genève te vinden. “In het begin ging ik met een tas vol onderdelen naar Monaco om daar alles zelf te assembleren. Maar toen het merk groter werd, hebben we besloten naar Genève te gaan”, vertelt Pim Koeslag. Daar komt bij dat hij de horloges in aanmerking wilde laten komen voor het Poinçon de Genève. Een van de eisen om dit kwaliteitskeurmerk te ontvangen, is dat het horloge volledig in Genève gemaakt is. Die missie is inmiddels geslaagd. Ateliers deMonaco mag het Poinçon de Genève keurmerk dragen en bevindt zich hiermee in het selecte gezelschap van vijf merken die aan de hoge eisen voldoen. In Genève combineert het voortaan de allure van Monaco met Zwitserse precisie.

Noblesse Oblige

Ateliers deMonaco maakt horloges onder het motto ‘Noblesse Oblige’. Of op zijn Nederlands: adel verplicht. Hierbij staat adel wat Ateliers deMonaco betreft niet alleen voor een adellijke naam, afkomst, heritage, traditie en historie. Het gaat vooral om traditionele knowhow, mechanische innovaties, emoties, zeldzaamheid en een uitdagende esthetiek. Dit betekent dat Ateliers deMonaco trouw is aan de meest edele criteria van de haute horlogerie, maar dit combineert met mechanische innovaties. In tien jaar tijd wist het zich hiermee een plekje te verwerven in het gezelschap van hoogstaande en gerenommeerde horlogemerken, die vaak al veel ouder zijn dan tien jaar.

Veel horloges heeft Ateliers deMonaco de afgelopen tien jaar niet gebracht, zoals gebruikelijk voor merken in het luxe-segment. De horloges die we het afgelopen decennium zagen verschijnen, zijn zeer verschillend, maar hebben ook veel met elkaar gemeen. Ze zijn het resultaat van een optelsom van de artistieke visie, technische knowhow en de passie voor haute horlogerie. Dit vertaalt zich in in-house mechanische uurwerken met innovatieve uurwerktechnische vindingen, waarvoor inmiddels vier patenten zijn geregistreerd. Maar de technische expertise vinden we ook terug in uiterlijkheden als de handgemaakte decoratieve elementen en de gravures op een geskeletteerde wijzerplaat.

Na een decennium Ateliers deMonaco dringt de vraag zich op of Pim Koeslag vindt dat het merk is geworden wat hij er tien jaar geleden van had verwacht. Zijn antwoord is duidelijk: “Het is nog méér geworden dan ik had verwacht. Ik ben heel trots op de modellen die we de afgelopen tien jaar hebben gebracht en Ateliers deMonaco is over hele wereld bekend om zijn luxe horloges en noviteiten.” Reden genoeg dus om tien jaar Ateliers deMonaco uitgebreid te vieren zouden we denken, maar een groot feest zit er niet in dit jaar. Frederique Constant viert namelijk het 30-jarig jubileum en nog een feestje zou wat veel worden. Overdrijven zit nu eenmaal niet in het DNA van het Zwitserse moederbedrijf met de Nederlandse roots. Liever verbaast het de wereld met zijn luxueuze designs, technische knowhow en traditioneel innovatieve uurwerken.

Ateliers deMonaco en Prato Automobiles

De een maakt horloges en de ander auto’s, maar dat is dan ook het enige verschil tussen Ateliers deMonaco en Prato Automobiles. Beiden zijn jonge merken die streven naar precisie en prestatie op het hoogste niveau. Hun bedrijven voeren een constante zoektocht naar innovatie, vakmanschap, technologie en knowhow. In november vorig jaar vonden beide partijen elkaar en gingen een partnerschap aan.

Prato Automobiles presenteerde in november 2017 zijn eerste supercar. De Orage is ontstaan in de Franse Alpen en heeft een dynamische uitstraling, is luid aanwezig en biedt razendsnel rijplezier. Met zijn V8 motor heeft de Orage een vermogen van 900 pk en trekt in 2,8 seconden op van 0 naar 100 kilometer per uur. De Orage zullen we niet snel tegenkomen op straat. Er worden er slechts negentien van gemaakt.

Datzelfde geldt voor het horloge dat elke eigenaar van de Orage draagt. Wie de supercar koopt, krijgt daarbij namelijk van Ateliers deMonaco een Tourbillon Oculus 1297 Orage cadeau. Het horloge, of beter gezegd de band ervan, biedt een bijzondere complicatie. Met de microchip kan namelijk de auto worden geopend en gestart.

Voor wie niet tot de gelukkigen behoort die achter het stuur van de Orage zullen plaatsnemen, brengt Ateliers deMonaco nu ook een horloge voor iedereen. De Admiral Chronographe Flyback Prato heeft een bijzonder design dat is gebaseerd op sportwagens in het algemeen en de Orage in het bijzonder. Dat hiervoor juist voor de Admiral Chronographe Flyback is gekozen, spreekt eigenlijk voor zich. Met de flyback functie van het direct return to zero systeem is met slechts een druk op de knop op eenvoudige wijze te meten hoeveel sneller de Orage is dan de rest. De Admiral Chronographe Flyback Prato collectie bestaat uit twee modellen. Het model met een stalen kast heeft twee zilverkleurige counters op een wijzerplaat die een combinatie is van zwart carbon met witgoud. De tweede, meer sportieve uitvoering, heeft een zwarte DLC kast en twee roségoudkleurige counters op een wijzerplaat van zwart carbon en roségoud. Elke wijzerplaat is uniek. Deze komt tot stand door een techniek uit de autoindustrie met de naam forged carbon. Hiervoor worden carbon vezels, goud en kunststof gemengd, in een vorm geplaatst en op hoge temperatuur verhit en aangedrukt om een blok te vormen waaruit de wijzerplaten worden gemaakt.

De collectie

Ateliers deMonaco maakt exclusieve horloges op aanvraag, maar de collectie bestaat hiernaast uit zes lijnen. In deze lijnen vinden we ook de technische vindingen die goed zijn voor vier patenten. Het zijn stuk voor stuk limited editions die we zelfs in Monaco niet op de hoek van elke straat tegen zullen komen.

Admiral Chronographe Flyback

Complicaties eenvoudiger en beter laten werken. Ook dit is een streven van Ateliers deMonaco en dit komt naar voren in de Admiral Chronograph Flyback. De chronograaf meet niet alleen de tijden, maar doet dit door enkele overbodige handelingen te elimineren. Het gepatenteerde mechanisme dat dit mogelijk maakt, is het ‘direct return to zero’ mechanisme. De nul stel functie is direct geactiveerd door de drukknop op 4 uur. Deze heeft direct contact met de nul-stel hamer. De nul stel-hamer is zo geprogrammeerd dat hij in een fractie van een seconde het koppelings rad ontkoppelt, de rem de-blokkeert en de chronograafwijzers naar nul brengt.

Poinçon de Genève

Complicaties zien we (nog) niet in deze collectie die bestaat uit modellen die de uren, minuten en seconden aangeven. Wellicht volgen die nog, maar dit zijn wel de eerste modellen van Ateliers deMonaco die het Poinçon de Genève keurmerk mogen dragen. Niet alleen omdat ze in Genève zijn gemaakt, maar ook omdat ze voldoen aan de buitengewoon strenge kwaliteitseisen die hiermee gepaard gaan. Onzichtbaar, maar innovatief aanwezig is het ‘Freebeat’ regulation systeem. Dit systeem geeft de mogelijkheid om de lengte van de spiraalveer af te regelen. Dit afregelen gebeurt met behulp van een ‘crémaillere’ (een recht, langwerpig blokje met tanden aan de zijkant). Hierdoor is het gebruik van de afregelpinnen die gewoonlijk worden gebruikt in het afregelsysteem overbodig geworden. Deze afregelpinnen veroorzaken namelijk een negatief effect op de precisie van het uurwerk en dit wordt met de Freebeat verholpen. Dit is het meest recente, maar vast niet het laatste patent voor Ateliers deMonaco.

Ronde de Monte-Carlo

Een dameshorloge, maar wel een exemplaar dat de identiteit van Ateliers deMonaco vertegenwoordigt als het om design gaat. Klassiek, maar tegelijkertijd elegant, geraffineerd, stijlvol en onderscheidend vrouwelijk.

Quantième Perpétuel

De eeuwigdurende kalender is een complicatie die niet in de collectie van Ateliers deMonaco mag ontbreken en met de Quantième Perpétuel brengt het een innovatieve variant op de eeuwenoude complicatie. Het uurwerk is uitgerust met het ‘EaZy adjust’ systeem. Dit maakt het mogelijk om tijd, datum, weeknummer, weekdag, maand en schrikkeljaar in te stellen met uitsluitend het gebruik van de kroon. Ook voor deze innovatie ontving het merk een patent.

Grand Prix de Monaco 1968

Een halve eeuw geleden vond de 1968 Grand Prix Automobile van Monaco plaats op het circuit van Monte-Carlo. De prestigieuze race werd gewonnen door de Brit Graham Hill in zijn Lotus Ford Cosworth. Dit jaar viert Ateliers deMonaco het tienjarig bestaan. Een groot feest hoeven we niet te verwachten, maar het creëerde ter gelegenheid hiervan wel een uniek horloge dat is gebaseerd op de poster van de Grand Prix van 1968.

De Grand Prix de Monaco 1968 valt vooral op door de wijzerplaat die uit drie lagen bestaat, handgegraveerd door meester-graveur Bernard Ditzoff. De constructie van drie witgouden lagen zorgt voor een indrukwekkend reliëf-effect. De bovenste laag toont een beeld van de Grand Prix van Monaco uit 1967 waarbij de winnaar Denny Hulme op de voet wordt gevolgd door Graham Hill. De tweede laag is de prestigieuze haven van Monaco en de gebouwen daar omheen. De achterste laag is gewijd aan de deels bewolkte lucht boven de Franse Riviera. Wie zich van dit beeld kan losrukken en het horloge omdraait, ziet door de saffierglazen achterzijde het Ateliers deMonaco dMc 700 manufacture kaliber.

Tourbillon Répétition Minute

Vaak gaat er wat tijd overheen voordat een horlogemerk in staat is om een combinatie van een tourbillon en minute repeater te brengen. Sterker nog, dat lukt meestal nooit. Ateliers deMonaco heeft dat proces omgedraaid. De Tourbillon Répétition Minute was tien jaar geleden het eerste model dat het merk bracht waarmee het zich meteen bij een zeer select gezelschap van gerenommeerde horlogemerken schaarde.

Tourbillon

Een patent is er ook voor de eXtreme Precision 1 minute tourbillon. De naam zegt het al: dit is een van de meest accurate tourbillon uurwerken die er bestaan. Het design begeeft zich op de grens van tijdloos vakmanschap en de precisie en technologie van de toekomst.