WATCHING MAGAZINE Nummer 3 // 2023
Nummer 4 verschijnt in december 2023

Artikelen

Image

VAN NET NAAR HORLOGE

Tekst Milo Kamerling Foto's Kyla Elaine

Toegegeven, de komende drie pagina’s zijn schuldig aan wat zelfpromotie. Maar na drie jaar van inzet, uitdagingen, teleurstellingen én successen, verdient de Gyre SeaCleaner toch een plek in deze Watching. Een symbool van verandering om het plastic soep probleem tegen te gaan, gemaakt door de makers van dit horlogemagazine. Zeer binnenkort op Kickstarter.

Het begon in 2017 met een lumineus idee. Watching’s Bernard Werk keek naar De Wereld Draait Door en zag daar Boyan Slat praten over de plastic soep in de oceaan. Ten eerste sloeg de ernst van de zaak toen pas echt in en ontstond het idee om er wat mee te doen. Bernard Werk: “Waarom gaan we niet de zee op, verzamelen het spul, persen er een kast van, zetten er een uurwerk in en klaar? Dat bleek nogal naïef.”

Drie jaar later is er veel veranderd en ligt de oplossing bij gerecyclede visnetten. Het materiaal waarvan de kast is gemaakt. “We hebben een lange weg afgelegd,” gaat Werk verder. “Het gerecyclede materiaal werd nog nauwelijks toegepast, dus we zijn alle mogelijke problemen tegengekomen. Van een erg kwetsbare kast tot één die zelfs deels oploste in het water. Daarom was de voldoening eind januari des te groter, toen we eindelijk de eerste werkende prototypes konden dragen.”


46 PROCENT VAN HET PLASTIC IN DE GREAT PACIFIC GARBAGE PATCH BESTAAT UIT VISNETTEN


Samen met Watching’s Jorrit Niels ging Werk verder en na veel teleurstellingen en loze beloften van recyclers die ‘de wereld beloofden’ maar niet de juiste transparantie konden overleggen voor de makers, kwam er de oplossing. “Na veel omzwervingen kwamen we uit bij DSM,” aldus Niels. “Met het Nederlandse chemie en bio-tech concern ontwikkelden wij het materiaal dat zijn oorsprong vindt in de Indische Oceaan, waar de nood het hoogst is.”

9 TON

Voor de relatieve nieuwkomer een beknopte ‘masterclass’. Het plastic soep probleem is een jaarlijks probleem van negen miljoen ton. Het equivalent van 822.000 keer de Eiffeltoren, 25.000 keer het Empire State Building of 80 miljoen blauwe vinvissen. Dat is de hoeveelheid plastic die in onze oceanen drijft.

Hoewel allerlei soorten plastic in de oceanen worden gevonden, behoren visnetten tot de grootste zorg. Een recent onderzoek van The Ocean Cleanup stelt dat ten minste 46 procent van het plastic in de ‘Great Pacific Garbage Patch’ – een drijvend eiland van plastic, met een grootte van Frankrijk, Duitsland en Spanje – afkomstig is van visnetten.

Zo’n 640.000 ton van deze ‘spookvisnetten’ wordt elk jaar in de zee achtergelaten. Het draagt niet alleen bij aan de vervuiling, maar beschadigt ook koraalriffen en vangt enorme aantallen zeedieren. Deze plastic vervuiling verzamelt zich grotendeels in gyres. Een ringvormige zeestroming aan het oceaanoppervlak. Vandaar dus ook de merknaam Gyre. Het horloge heet de SeaCleaner, een sporthorloge gemaakt van deze ‘spookvisnetten’. Gehaald uit de Indische Oceaan.

Lokale vissers verzamelen de visnetten uit de zee en leveren deze af bij de recycler. Hiervoor ontvangen ze een vergoeding, zodat Gyre ook bijdraagt aan de lokale economie. De netten worden vervolgens schoongemaakt en vermaakt tot granulaat voor de kast. Op dit moment legt Gyre de laatste hand aan een band van hetzelfde materiaal. Deze is nu nog geheel gemaakt van gerecyclede PET-flessen.

BEWUSTZIJN

Het nieuwe Nederlandse horlogemerk richt zich op een hoger bewustzijn voor het plastic soep probleem en levert een bijdrage om de stroom van plastic in de oceanen te stoppen en eruit te halen.

Gyre wil symbool staan voor verandering, maar zonder stijl en comfort uit het oog te verliezen. Met een Frans design, een hoogwaardig Seiko Epson uurwerk op zonne-energie – drie uur aan licht is voldoende voor zes maanden aan energie – en assemblage die plaatsvindt in Nederland. Als er zogenaamde stretchgoals bij de Kickstarter worden gehaald, dan volgen er meer kleuropties buiten de groene kleuraccenten.

Werk: “We hebben gekozen voor een bereikbaar horloge, daarom viel de keuze op een solar powered uurwerk. Daarbij past het precies in het duurzame plaatje dat we willen bereiken. We hebben het onszelf niet makkelijk gemaakt, want alles is eigen design. Uitdagend, maar aan het einde van de rit heb je wel echt je éigen horloge. Van de kenmerkende kast tot aan de secondewijzer. Een design van de Franse ontwerper Serge Cosenza (tevens ontwerper bij Renault red.), met details als saffierglas, een 316L roestvrijstalen kastdeksel en een waterbestendigheid van 100 meter. Maar natuurlijk sluiten we niet uit dat een mooi mechanisch uurwerk de gelederen in de toekomst gaat versterken.”

Gyre heeft als doel om het bewustzijn te vergroten en dit vanaf de lancering op Kickstarter te ondersteunen met concrete acties. Mede-oprichter Jorrit Niels: “Wij zullen beach clean-ups ondersteunen, in de probleemgebieden deelnemen aan programma’s die de kwestie bij de bron aanpakken en daarbij 5% van elk verkocht horloge doneren aan The Ocean Cleanup. Ook is Gyre nu bezig met het ontwikkelen van een programma om te zorgen dat elke Gyre SeaCleaner op de juiste manier wordt gerecycled.”

Door middel van een registratie kun je het vergelijken met een statiegeld-model. Wil je een nieuw Gyre-model en kun je geen geschikt ‘thuis’ vinden voor je oude Gyre? Stuur ‘m op, je ontvangt een korting en Gyre zorgt dat elk onderdeel zal worden gebruikt in toekomstige producten.

Om dit alles te laten slagen start Gyre binnenkort op Kickstarter met een crowdfunding. Deze zou al lopen, maar door het coronavirus is de lancering voor nu even uitgesteld. Hou de website en Instagram – zie kader – in de gaten voor de precieze lanceerdatum. Een Kickstarter om bewustzijn te vergroten en een gemeenschap te creëren die zich ertoe verbindt om de oceanen schoon te maken én schoon te houden, ‘one watch at a time’.


GYRE SEACLEANER

KAST: Gerecycled polyamide (visnetten)

DIAMETER: 42mm

UURWERK: Seiko Epson VS42A (solar)

GLAS: Licht gebold saffierglas met anti-reflecterende coating

BAND: Gerecycled NATO

WATERBESTENDIGHEID: 100 meter (10 bar)

PRIJS: €289, zie de Kickstarter-pagina voor een speciale introductie-aanbieding.

gyrewatch.com

instagram.com/gyrewatch

facebook.com/gyrewatch