WATCHING MAGAZINE Nummer 3 // 2023
Nummer 4 verschijnt in december 2023

Artikelen

Image

The sweet sound of success

Tekst Melinda Braaksma Foto's Patek Philippe, Bernard Werk

175 jaar Patek Philippe

Niet veel horlogemerken kunnen zeggen dat ze 175 jaar oud zijn. Patek Philippe heeft wel zo’n lange geschiedenis, maar dat wil niet zeggen dat het familiebedrijf (ja, ook daarin is Patek een zeldzaamheid) oud en belegen is. De bijzonder gecompliceerde jubileummodellen die het merk onlangs presenteerde, met de innovatieve Grandmaster Chime voorop, zijn het bewijs.

Patek_artikel_01Wanneer Patek Philippe verjaart, en zeker als dat voor de 175e keer is, dan wordt er niet op een dag gekeken. Dus was het in oktober meerdere dagen feest in de Manufacture in Plan-les-Ouates (Genève). Klanten, relaties en retailers werden persoonlijk ontvangen door de familie Stern die al 79 jaar aan de leiding staat van het Zwitserse merk. Het predicaat familiebedrijf is er een waar Patek Philippe trots op is, want het merk is niet alleen een van de oudste Zwitserse horlogemerken, het is ook een van de weinige merken die nog in handen van een familie zijn. Vandaar dat de familie Stern, die Patek Philippe al sinds 1932 in handen heeft, in de personen van Philippe Stern (directeur tot het eind van de jaren nul en nu eredirecteur) en zoon Thierry (die het roer overnam in 2010), aanwezig waren om te proosten op het succes van hun merk. Op de exclusieve feestavond voor de internationale pers, waar Watching uiteraard bij aanwezig was, werden de highlights uit 175 jaar historie op een groot filmdoek gepresenteerd en waren historische taferelen op de wanden te zien. Gasten speculeerden of de Sterns over vijf jaar nog altijd aan het roer van Patek Philippe zullen staan, maar wie de actuele technische en artistieke prestaties van het merk onder de loep neemt, kan maar één conclusie trekken. Een volmondig ja.

Grandmaster Chime

Patek_artikel_03

Bij een feest hoort een cadeau. Patek deelde ze niet uit, daar zijn ze met 2,5 miljoen Zwitserse frank iets te kostbaar voor, maar het merk verblijdde de aanwezigen wel met een horloge waarin Pateks roemruchte geschiedenis weerklinkt: de Grandmaster Chime. Het horloge kreeg de toepasselijke referentie 5175R mee en alles waar de manufacture Patek Philippe voor staat, is verenigd in dit meesterstuk. Een horloge met het nieuwe handopwindkaliber GS AL 36-750 QIS FUS IRM, met twintig complicaties en maar liefst 1.366 onderdelen in één robuuste roségouden kast die met de hand gegraveerd is. En dat niet één, maar zeven keer uitgevoerd. Je moet echter van goede huizen komen om er één te ‘krijgen’, want de limited edition Grandmaster Chime wordt alleen gegund aan de echte verzamelaars, die kunnen aantonen dat zij het horloge waardig zijn. Zes van hen zullen hun geluk niet op kunnen; het zevende exemplaar krijgt een ereplekje in het Patek Philippe Museum waar iedereen het kan gaan bewonderen.

Patek_artikel_04

Gecompliceerd Wat krijgen de zes gelukkigen (die al minimaal vijf Pateks moeten bezitten) nu eigenlijk voor het aanzienlijke aankoopbedrag dat zij neer moeten tellen? Wel, dat is niet gering. De 47 millimeter brede Grandmaster Chime is niet alleen een esthetische schoonheid; het is ook het eerste Patek Philippe horloge dat dubbelzijdig draagbaar is. De ene wijzerplaat concentreert zich op de tijd en het slagwerk van de minute repeater, de andere zijde is volledig gewijd aan de instantaneous perpetual calendar. Aan beide zijden is de tijd natuurlijk duidelijk afleesbaar, net als de datum. Een ingenieus draaimechanisme in de bandaanzetten maakt het omdraaien van het horloge zeer gemakkelijk, terwijl het ultragecompliceerde uurwerk niet te lijden heeft onder de beweging. Dit draaisysteem is een van de redenen dat Patek de Grandmaster Chime ‘een intelligent horloge in Patek Philippe’s beste traditie’ noemt. Dat predicaat slaat ook op de ‘isolatoren’ die de ingenieurs van het merk hebben bedacht om de complicaties in dit horloge te beschermen tegen schade van buitenaf. Deze ‘isolatoren’ vormen een onderbreking in de energiestroom tussen de individuele mechanismen of blokkeren sommige functies wanneer andere actief zijn.

Patek_artikel_05

Het nieuwe handopwindkaliber GS AL 36-750 QIS FUS IRM

Van de twintig complicaties die het horloge telt, zijn er twee nog nooit eerder in een horloge gezet. Daarmee is dit Patek Philippe’s meest gecompliceerde horloge ooit – gecompliceerder nog dan de Henri Graves Jr. Supercomplication met zijn 24 complicaties uit 1932, waarover later meer: vier veertonnen zorgen voor de energie die onder andere de volgende complicaties aandrijft: een Grande en een Petite Sonnerie, een minute repeater, een instantaneous perpetual calendar met viercijferige display voor het jaar, een tweede tijdzone en twee gepatenteerde wereldpremières op het gebied van slagwerkhorloges: een akoestisch alarm en een datumrepeater die de datum laat weerklinken op commando. Deze laatste complicatie is een uitvinding van directeur Thierry Stern himself. Het mechanisme krijgt informatie over de datum van de eeuwigdurende kalender en stuurt deze naar het repeater mechanisme. Naast de twee patenten voor het akoestisch alarm en de datumrepeater onderstrepen nog vier nieuwe patenten de innovatieve merites van dit horloge. Het horloge is dan ook exclusief gecertificeerd, en drager van het Patek Philippe Seal. Patek Philippe sluit technisch en esthetisch geen compromissen en bewijst met dit horloge eer aan zijn geuzennaam ‘Master of Complications’.

World Time Moon

Patek_artikel_06

De collectie van Patek Philippe, met tijdloze klassiekers als de Nautilus en de Calatrava wordt verder uitgebreid met de World Time Moon (ref. 5575). Waar het midden van een Patek Philippe World Time gewoonlijk een guilloché motief kent, of – zeer geliefd op veilingen – een meerkleurig guilloché email motief, wordt het midden van de World Time Moon helemaal in beslaggenomen door een groot maanfase display. De World Time Moon komt in een gelimiteerde oplage van 1.750 stuks, waarvan 1.300 herenmodellen. Van dit 39,8 millimeter model worden ook 450 dameshorloges van 38 millimeter uitgebracht (ref. 7175), met een lunette die bezet is met 70 Top Wesselton briljantgeslepen diamanten (0,60 crt.). De gouden vouwsluiting heeft de inscriptie ’Patek Philippe 1839 – 2014’.

Multi-Scale Chronograph

Patek_artikel_08

Dat Patek Philippe met zijn tijd meegaat, bewijst ook de nieuwe 40 millimeter brede Multi-Scale Chronograph, die eruit ziet als de traditionele 5170. Het model is een hommage aan de periode tot de jaren zestig van de vorige eeuw, waarin horloges met tachymeters, telemeters en pulsimeters heel gebruikelijk waren onder professionals. Deze jubileumchronograaf heeft drie logaritmische schaalverdelingen, die kunnen worden gebruikt om snelheden, afstanden en hartslagfrequenties te berekenen. Er is een heren- en een vrouwenversie van deze polscalculator. Chronografen waarmee tijdsintervallen kunnen worden berekend behoren tot de populairste Patek Philippe horloges. Nog altijd worden in huis acht gangbare chronograafkalibers ontwikkeld. Speciaal voor de nieuwe Multi-Scale Chronograph werd een nieuwe versie ontworpen van caliber CH 28-520. Daarnaast is de nieuwe wijzerplaat natuurlijk een blikvanger. Op het herenmodel zijn de telemeter-, de pulsimeter- en de tachymeterschalen van buiten naar binnen gerangschikt. Bij de damesversie is die volgorde omgedraaid. De ref. 5975 voor mannen komt in een gelimiteerde oplage vierhonderd stuks in 18 karaat geelgoud, vierhonderd in witgoud en vierhonderd in roségoud, evenals honderd stuks in platina. De damesversie met baguettegeslepen diamanten op de urenindexen is gelimiteerd tot 150 in wit en 150 in roségoud. Ook op de gouden vouwsluiting van de Multi-Scale Chronograph is ‘Patek Philippe 1839 – 2014’ gegraveerd.

Chiming Jump Hour

Patek_artikel_11

In de Grandmaster Chime is 175 jaar ervaring samengebald, maar het is niet het enige horloge dat het jubileum luister bijzet. Het geluid van succes weerklinkt ook in de nieuwe Chiming Jump Hour (Ref. 5275). Zoals we van Patek Philippe gewend zijn, wordt ook dit horloge in een kleine oplage (175 stuks) gemaakt. Het platina horloge met een klassieke tonneauvorm en een 18 karaat massief gouden wijzerplaat met bloemmotief combineert drie jumping weergaven met een akoestisch signaal op elk heel uur. Ook dit horloge heeft weer vier gepatenteerde mechanismen. De secondewijzer ‘springt’ in 1-secondestapjes over de schaalverdeling, terwijl de rest van het horloge stil blijft. Zodra de secondewijzer de 60 bereikt, springt de minutenwijzer echter ook naar de volgende minutenmarkering. Tot slot ‘springt’ de digitale display in het venster op 12 uur, elk uur naar het volgende uur, precies wanneer de seconde- en minutenwijzer verspringen. Op dit moment weerklinkt ook een zacht geluid: zo wordt elk uur met de Chiming Jump Hour geïllustreerd. Het horloge is een verwijzing naar de Ref. 3969 met jumping digital hour, dat in 1989 werd gepresenteerd bij het 150-jarig bestaan en illustreert hoeveel vooruitgang er in 25 jaar weer is geboekt binnen de muren van de Manufacture. Om aan de hoge energiebehoefte van de nieuwe Chiming Jump Hour te voldoen, is een nieuw handopwindkaliber (32-650 HGS PS) ontwikkeld, waar vier jaar aan gewerkt is.

Familie Stern

Patek_artikel_12

Philippe en Thierry Stern

Het jubileum van Patek Philippe en de bijzondere jubileummodellen zijn een kroon op de mooie historie van het Geneefse merk. De familie Stern waakt over het erfgoed, zonder zich te hoeven bekommeren om in hun nek hijgende aandeelhouders. Zo evolueert de historie van het merk, zoals in een mooie ‘boekpresentatie’ op het witte doek werd geïllustreerd op de feestavond in Plan-les-Ouates. Een historie vol klinkende namen, zowel qua horlogemodellen die als museumwaardig bestempeld kunnen worden, als van horlogebezitters, met beroemde klanten als Duke Ellington, Koningin Victoria, Leo Tolstoy, Einstein, George Harrison en more to come. Horloges die veilingrecords breken met een waardevastheid die zijn weerga niet kent, neem het astronomische bedrag van 19,3 miljoen euro waarvoor de Henri Graves Jr. Supercomplication (Patek Philippe No. 198.385 ) in november tijdens een Sotheby’s veiling van eigenaar wisselde. Het zakhorloge is waarschijnlijk het belangrijkste en meest gecompliceerde handgemaakte horloge op aarde, met 24 complicaties. Het werd tussen 1925 en 1932 gemaakt in opdracht van de rijke New Yorkse bankier Henri Graves Jr., de beroemdste horlogeverzamelaar in de geschiedenis. En dan nu op naar het volgende jubileum, wat Watching betreft graag als familiebedrijf.

Patek Philippe Museum

Patek_artikel_13

De familie Stern begon in de jaren veertig de mooiste exemplaren te verzamelen van wat er in de Geneefse regio met ambachtelijke technieken werd gemaakt, zoals emailleer-, graveer- en guillocheerwerk, grisaille (monochroom tekenen met een borsteltje), houtinlegwerk en het zetten van edelstenen. Het particuliere Patek Philippe Museum dat zo ontstond, werd in 2001 geopend voor het publiek. Hier is ook de grootste collectie draagbare tijdmeetinstrumenten ter wereld te zien, daterend tot in de zestiende eeuw. Philippe Stern, ere-directeur van Patek Philippe, en zijn zoon Thierry, huidig directeur, wilden deze ambachten ook doen voortleven buiten het museum en investeerden geld en tijd in de traditionele Geneefse ambachten. Zij stelden de laatste meesters in deze kunsten aan en vroegen hen om hun kennis aan jonge, ambitieuze ambachtslieden over te dragen. Het resultaat is te zien in de gelimiteerde Rare Handcraft-collectie die rondom het 175-jarig jubileum is uitgegeven.