Artikelen

Accuraat onder alle omstandigheden

Accuraat onder zelfs de meest extreme omstandigheden. Deze eis stelde Webster Clay Ball aan het eind van de negentiende eeuw aan horloges die de veiligheid bij de Amerikaanse spoorwegen moesten garanderen. Met dezelfde instelling maakt de Ball Watch Company vandaag de dag horloges: no nonsens horloges waarop de drager altijd en overal moet kunnen vertrouwen.

Ball maakt horloges op basis van een rijk verleden

Het is 18 april 1891 als bij het Amerikaanse dorp Kipton (Ohio) de passagierstrein Toledo Express No.21 en de Lake Shore fast mail No.14 elkaar op hetzelfde spoor tegemoet rijden. De posttrein rijdt op volle snelheid en op het moment dat de beide machinisten elkaar in het oog krijgen, is een frontale botsing niet meer te voorkomen. Acht mensen komen om het leven bij het ongeluk, dat later bekend zou komen te staan als The Great Kipton Train Wreck. Onder hen zijn de beide machinisten en zes medewerkers van de posttrein.

Naar de oorzaak van de botsing is destijds uitgebreid onder-zoek verricht. De veel gehoorde conclusie: het zakhorloge van de machinist van de passagierstrein was de reden van de crash. De machinist kreeg toen hij Kipton naderde de opdracht om de snelle posttrein bij het station te laten passeren.

De veiligheid op het Amerikaanse spoornet was voor een belangrijk deel te danken aan Webb C. Ball.

Hij was zich er echter niet van bewust dat zijn zakhorloge kort daarvoor vier minuten stil had gestaan. Hierdoor dacht hij nog zeven minuten de tijd te hebben om zijn trein op een zijspoor te zetten. Het bleken er slechts drie te zijn.

Het drama bij Kipton was aanleiding voor de twee grootste Amerikaanse spoorwegbedrijven om maatregelen te nemen. Zij riepen hierbij de hulp in van Webster Clay Ball (1847 – 1922). De horlogemaker uit Cleveland stond bekend om zijn werk met chronometers en werd daarom benoemd tot ‘Chief Time Inspector’ bij de Amerikaanse spoorwegen. Hij kreeg de opdracht om de veiligheid op het Amerikaanse spoornet te verbeteren door een accurate tijdweergave in te voeren. Webb C. Ball kwam in 1893 met een kwaliteitsstandaard voor spoorwegchronometers waarbij strikte criteria werden geformuleerd op het gebied van betrouwbaarheid en precisie. Op basis van deze standaard gingen in het hele land 1.800 horlogemakers aan de slag om de horloges van spoormedewerkers regelmatig te testen. Horloges met het ‘Ball’s standard’ logo vonden al snel hun weg door de Verenigde Staten en uiteindelijk werd de standaard van Webb C. Ball ingevoerd voor 75 procent van het Amerikaanse spoornet, ofwel zo’n 200.000 kilometer aan rails. Het aantal ongelukken nam hierdoor aanzienlijk af. De aanbevelingen die Webb C. Ball ruim een eeuw geleden deed, zouden overigens aan de basis hebben gestaan van de Zwitserse COSC-certificering. Deze certificering werd in 1973 ingevoerd en bepaalt vandaag de dag nog altijd welke horloges nauwkeurig genoeg zijn om zich chronometer te mogen noemen.

Hoewel de ‘Ball’s standard’ in heel Amerika bekendheid genoot, produceerde Webb C. Ball aanvankelijk zelf geen horloges. Tegen het eind van de negentiende eeuw kwam daar verandering in en verschenen de eerste horloges met de merknaam ‘Ball Watch Company’ op de wijzerplaat. In 1908 leverde het bedrijf zakhorloges van hoge kwaliteit aan meer dan honderd Amerikaanse spoorwegbedrijven.

Het merk Ball zoals we dat vandaag de dag kennen, maakt horloges waar Webb C. Ball ongetwijfeld trots op zou zijn geweest. Het streeft ernaar om horloges te ontwerpen die nauwkeurig, betrouwbaar en sterk genoeg zijn om zelfs onder de meest extreme omstandigheden de tijd aan te geven. Vandaar ook de slogan: ‘Since 1891, accuracy under adverse conditions’. Zoals Ball ooit horloges maakte voor de spoorwegpioniers van toen, maakt het nu horloges voor hedendaagse avonturiers zoals piloten en duikers. Zij hebben  volgens Ball eigenschappen met elkaar gemeen als een avontuurlijke geest, een liefde voor uitdagingen en een no-nonsense instelling; waarden waar Ball zich bij thuis voelt.

TRAINMASTER ONE HUNDRED TWENTY

Extreme omstandigheden vragen om extreme horloges. Ball maakt daarom gebruik van verschillende technieken die de horloges geschikt maken voor avonturiers en wereldreizigers, maar natuurlijk ook voor de iets minder avontuurlijk aangelegde horlogeliefhebber. Een van de meest kenmerkende eigenschappen van Ball-horloges

is de perfecte afleesbaarheid van de wijzerplaat, ook in volledige duisternis. Het merk maakt hiervoor gebruik van Micro Gas Tubes. Volgens deze Zwitserse technologie wordt puur tritium gas (H3) in een mineraalglazen buisje gebracht, dat aan de binnenzijde is voorzien van een luminiscerend fosforlaagje. Het licht ontstaat doordat het tritium in contact komt met de fosfor. De Micro Gas Tubes behouden 25 jaar lang hun werking en geven volgens de Ball Watch Company honderd keer meer licht dan materialen die hiervoor normaal gesproken in horloges worden gebruikt.

ENGINEER MASTER II DIVER WORLDTIME

Ook andere technieken bewijzen hun nut in de horloges van Ball. Voor het uurwerk is bijvoorbeeld een speciale olie gebruikt waardoor het functioneert bij temperaturen tussen de -40 en +60 graden Celsius. De horloges zijn bovendien antimagnetisch dankzij een binnenkast van een speciale legering, waardoor magnetische straling de nauwkeurigheid van het uurwerk niet kan beïnvloeden. Ook op het gebied van schokbestendigheid gaat men bij Ball ver. Elk horloge kan G-krachten tot 5G weerstaan en de Engineer Hydrocarbon is zelfs bestand tegen 7,5G. Ter vergelijking: de drager is dan al lang bewusteloos. Een andere technische vinding van Ball vinden we in de Engineer Hydrocarbon collectie: het Crown Protection System. Deze constructie beschermt de kroon, het meest kwetsbare onderdeel van een horlogekast, tegen water en schokken. De waterdichtheid van de horloges spreekt natuurlijk voor zich. Zo zijn modellen uit de Engineer Hydrocarbon serie waterdicht tot driehonderd meter en is de Engineer Hydrocarbon DeepQuest zelfs waterdicht tot drieduizend meter.

De Trainmaster Worldtime Chronograph is een van de nieuwste highlights in de Ball-collectie. Opvallend in dit model is de eigen module die het heeft toegevoegd aan het automatische Eta-kaliber 7750. Deze stuurt een disk aan met de namen van 24 wereldsteden. Deze disk draait tegen de wijzers van de klok in en geeft op deze manier simultaan de tijd aan in 24 tijdzones. Deze Trainmaster kan worden gezien als het vervolg op een horloge dat in 2010 werd gepresenteerd: de Engineer Master II Diver Worldtime. Volgens het merk was dit model uitgerust met het eerste mechanische uurwerk dat de wereldtijden combineert met een dag/datum functie. Voor de Engineer Master II Diver Worldtime heeft Ball zich laten inspireren door freediver Guillaume Néry, een van de ambassadeurs van Ball. Deze duiker reist de hele wereld over om records te breken, maar ook om de aandacht te vestigen op het feit dat onze oceanen beschermd moeten worden. Om Guillaume Néry op zijn reizen te vergezellen, bedacht Ball de wereldtijdenmodule zoals die nu ook in de nieuwe Trainmaster Worldtime Chronograph te vinden is. Niet alle horloges van Ball zijn gemaakt voor avonturiers. Er zijn ook meer ingetogen modellen zoals de Trainmaster One Hundred Twenty. Dit horloge werd vorig jaar, 120 jaar na The Great Kipton Train Wreck, uitgebracht en is gemaakt in de geest van Webster C. Ball. De zilveren of grijze wijzerplaat met sunray-patroon oogt elegant en tijdloos, maar is tegelijkertijd de achtergrond voor de moderne H3 technologie met Micro Gas Tubes waardoor de tijd ook in het donker afleesbaar is. Het volledig gedecoreerde, automatische Eta-kaliber 2892 is zichtbaar door de glazen achterzijde van de roségouden kast.

Hoewel de roots van de Ball Watch Company stevig op Amerikaanse bodem liggen, is het internationale hoofdkantoor sinds 2003 te vinden in het Zwitserse kanton Neuchâtel. Vorig jaar werden uiteindelijk alle onderdelen van het bedrijf bij elkaar gebracht in La Chaux-de-Fonds, in het hart van de Zwitserse horloge-industrie. Het merk mag voortaan dus niet alleen de woorden Official Standard, maar ook Swiss Made op de wijzerplaat zetten.

Vanuit Zwitserland is Ball de afgelopen jaren wereldwijd aan een gestage opmars bezig. Het richtte daarbij eerst de pijlen op de snel groeiende Aziatische markt en sinds 2006 verspreidt het merk zich over de Europese landen. Ball is inmiddels ook in ons land te vinden. Nu de horloges bij Vaessen Juweliers in Heerlen verkrijgbaar zijn, kan ook Nederland na 120 jaar eindelijk kennismaken met Ball.